الهیات کتاب مقدسی
الهیات کتاب مقدسی و پرستش متحّد
وقتی ما به عنوان کلیسا برای پرستش دور هم جمع می شویم، دقیقاً چه کاری انجام می دهیم؟ و چطور می فهمیم که در این گردهمایی های هفتگی چه کاری باید انجام دهیم؟
به طور طبیعی، مسیحیان انجیلی برای دریافت راهنمایی در رابطه با این سؤالات به آیات کتاب مقدس مراجعه می کنند، اما به کدامیک از آیات کتاب مقدس نگاه کنیم؟ مطالب بسیاری در مورد پرستش در عهدعتیق وجود دارد – درباره دعا و قربانی ها و دسته سرودخوانان و سنج ها و بسیاری چیزهای دیگر. اما آیا همه این موارد واقعاً برای گردهمایی ایمانداران در عهدجدید کارایی دارد؟
آنچه که ما برای پاسخ به این سؤالات نیاز داریم، یک الهیات کتاب مقدسی در رابطه با پرستش می باشد. { 1 } الهیات کتاب مقدسی انضباطی است که به ما کمک می کند تا اتحاد و گوناگونی، پیوستگی و ناپیوستگی را در میان داستانهای پراکنده در آیات کتاب مقدس دنبال کنیم.
من در این مقاله می خواهم به طور خلاصه طرحی از یک الهیات کتاب مقدسی در رابطه با پرستش متحد ترسیم کنم. چهار قدم ما را به آنجا می رساند: (1) پرستش جمعی در عهدعتیق؛ (2) تحقق و کمال یافتن در مسیح؛ (3) پرستش جمعی در عهدجدید؛ (4) خواندن کلّ کتاب مقدس برای پرستش متحد.
- پرستش جمعی در عهدعتیق
از زمانیکه قوم خدا بعد از سقوط در پیدایش 3 از حضور خدا دور شدند، خدا مشغول کار بود تا دوباره آنها را به حضور خودش برگرداند. {2} بنابراین وقتی اسرائیل در اسارت مصر در جفا بود، خدا آنها را نجات داد، نه فقط برای اینکه از ظلم و ستم رهایی یابند، بلکه در حضور خدا او را پرستش کنند (خروج 3 : 12،18). خدا قومش را از مصر خارج کرد و آنها را به محل سکونت خودش برد.(خروج 15 : 13 ، 17)
این محل سکونت کجاست؟ در ابتدا، خیمه اجتماع بود، چادر و خیمه ای که با جزئیات و مهارت ساخته شده بود که در آن کاهنان، قربانی هایی برای گناهان قوم و ناپاکی هایشان تقدیم می کردند. در خروج 29 : 45-47 می خوانیم که،
” و خیمه اجتماع و مذبح را مقدس می کنم، و هارون و پسرانش را تقدیس می کنم تا برای من کهانت کنند. و در میان بنی اسرائیل ساکن شده، خدای ایشان می باشم. و خواهند دانست که من یهوه، خدای ایشان هستم، که ایشان را از زمین مصر بیرون آورده ام، تا در میان ایشان ساکن شوم، من یهوه خدای ایشان هستم.”
هدف از خروج این بود که خدا در میان قومش ساکن شود، و او این کار را توسط مکان مقدس(خیمه اجتماع) و مردمی (کهانت) که او برای این هدف منصوب کرده بود، انجام دهد.
وقتی اسرائیل را از مصر خارج کرد، آنها را به عنوان قوم خود به سوی خودش آورد. و طریقی که او این رابطه تازه با اسرائیل را تأیید کرد توسط برقراری یک عهد با آنها بود، اغلب آن را “عهد موسی” می نامند. در خروج 19، خدا به قوم یادآوری می کند که با خروج آنها از مصر، برای آنها چه کاری انجام داد، و بعد وعده می دهد که اگر از عهد او اطاعت کنند، خزانه خاص او خواهند شد. (خروج 19: 1 – 6)
خداوند در خروج 24، این عهد را با قوم تأیید کرد، و شریعت های خروج، لاویان، اعداد، و تثنیه، جزئیات بیشتری به این وعده اضافه می کنند. همه این جزئیات به طور خاص نشان می دهد که چطور قوم خدا باید با خدا و با یکدیگر در این عهد خاصی که خدا با آنها بسته، زندگی کنند.
بنابراین جزئیات آیینهای قربانی ها و پاکسازی در لاویان، وسیله ای برای جبران نقض ها و شکستها در مشارکت عهدی می باشد. آیین ها، عهد را نگه می دارد.
چندین مرتبه در سال، به اسرائیلیها فرمان داده شده بود که در حضور خداوند در خیمه او دور هم جمع شوند، برای عید پسح، نوبر محصولات، و غیره (لاویان 23). به غیر از این جشنها، هدایا و قربانی های دایمی توسط کاهنان انجام می شد، و اسرائیلیها شخصاً فقط زمانیکه نیاز به تقدیم یک قربانی خاصی برای گناه یا پاکسازی بود، به خیمه اجتماع می آمدند( و بعدها به معبد می آمدند).
به عبارت دیگر، برای اسرائیل، پرستش متحد، موقعیت و فرصت خاصی بود که چند بار در سال اتفاق می افتاد. پرستش به عنوان یک تعهّد انحصاری به خداوند بود، چیزی که اسرائیلیها خوانده شده بودند که به طور پیوسته انجام دهند( تثنیه 6: 13 – 15) اما برای دسترسی نزدیک به حضور خدا، پرستش به افرادی خاص ، مکانها و زمانهای خاصی محدود شده بود. بله، خدا در میان قومش ساکن شد، اما این حضور محدود به خیمه اجتماع بود و توسط کاهنان محافظت می شد.
- تحقق و کمال یافتن در مسیح
نقطه عطف داستان کتاب مقدس، جسم پوشیدن خدای پسر، خداوند ما عیسی مسیح می باشد. همه وعده های خدا در او به تحقق و کمال رسید( دوم قرنتیان 1: 20). همه نمونه های عهد عتیق- مؤسسه کهانت، معبد، و پادشاهی، وقایع خروج، تبعید، و بازگشت- در او به تحقق و کمال می رسند. بنابراین برای درک تمامی الهیات کتاب مقدس در رابطه با پرستش، ما باید درک کنیم که چطور عیسی آنها را به تحقق می رساند و پرستش عهد موسی را تبدیل می کند.
خیمه اجتماع، و بعد معبد، جایی بود که خدا حضورش را در میان قومش ظاهر می کرد؛ عیسی آن را به تحقق و کمال می رساند و در نتیجه جایگزین این ساختارهای عهدعتیق می شود. یوحنا به ما می گوید که کلمه جسم گردید و- به شکلی واقعی- در میان ما ساکن شد. (یوحنا 1 : 14). عیسی وعده داد، “این قدس را خراب کنید که در سه روز آن را برپا خواهم نمود”. (یوحنا 2 : 19) به عبارت دیگر، اکنون بدن عیسی، این معبد است، جاییکه خدا با قومش ملاقات می کند، حضورش را آشکار می سازد، و نسبت به گناهشان اقدام می کند. (یوحنا 2: 21-22) به همین دلیل عیسی می تواند بگوید که ساعتی می رسد که پرستندگان حقیقی دیگر نیازی به پرستش در اورشلیم نخواهند داشت، بلکه در روح و راستی پرستش خواهند کرد (یوحنا 4 : 21 – 24).
عیسی به تحقق و کمال می رساند و جایگزین معبد زمینی اورشلیم می شود. اکنون او این “مکان” است، جاییکه پرستندگان حقیقی خدا را پرستش می کنند. {3}
همچنین عیسی به تحقق و کمال می رساند و جایگزین سیستم قربانی هایی می شود که مربوط به عهد موسی و خیمه اجتماع و معبد او می شد. عبرانیان به ما می گوید که، برخلاف کاهنان که باید قربانی های روزانه تقدیم می کردند، عیسی برای گناهان قوم کفاره شد، “چونکه این را یک بار فقط بجا آورد هنگامی که خود را به قربانی گذرانید.” (عبرانیان 7 : 27) یک بار قربانی شدن عیسی مانند قربانی های عهدعتیق، فقط جسم ما را پاکسازی نمی کند، بلکه در عوض وجدان ما را پاکسازی می کند، ما را از درون تازه می سازد. (عبرانیان 9 : 13 – 14) چون عیسی با یک قربانی، قوم خود را کامل ساخت، دیگر نیازی به قربانی کردن گاوها و بزها نیست یا دیگر جایی برای این کارها نیست. (عبرانیان 10 : 1 – 4 ، 10، 11-18)
عیسی به تحقق و کمال می رساند و جایگزین قربانی های لاویان می شود. اکنون خون او فدیه ابدی ما را تضمین می کند. (عبرانیان 9 : 12)
من می توانم همینطور ادامه بدهم. نکته این است که کار نجات دهندۀ عیسی، تغییر اساسی را در چگونگی ارتباط خدا با قومش به وجود آورد. عهد جدیدی که عیسی آغاز کرد، عهد قدیمی را- عهدی که خدا در کوه سینا، از طریق موسی برقرار کرد- لغو می کند. (عبرانیان 8 : 6-7 ، 13) حال، گناهان قوم خدا از طریق ایمان به قربانی مسیح بخشیده می شود. حال، قوم خدا، حضور پرفیض او را از طریق ایمان به مسیح و سکونت روح در آنها، تجربه می کنند. حال، تمامی قوم خدا دسترسی نزدیک به خدا دارند (عبرانیان 4 : 16 ، 10: 19-22)، نه فقط تعداد کمی از کاهنان.
- پرستش جمعی در عهدجدید
همه اینها برای پرستش جمعی در دوره عهدجدید چه مفهومی دارد؟ اولین چیزی که باید توجه کرد این است که اصطلاحات عهدعتیق در رابطه با پرستش، در کلّ زندگی ایمانداران به کار برده می شود. در رومیان 12: 1 پولس می نویسد، “لهذا ای برادران، شما را به رحمتهای خدا استدعا می کنم که بدنهای خود را قربانی زنده مقدس پسندیده خدا بگذرانید که عبادت معقول شما است.” اکنون ما حیوانات را قربانی نمی کنیم بلکه خودمان را قربانی می کنیم. کلّ زندگی مسیحی یک عمل قربانی به خداست.
یا توجه کنید به عبرانیان 13: 15 ،” پس بوسیله او {عیسی} قربانی تسبیح را به خدا بگذرانیم، یعنی ثمره لبهایی را که به اسم او معترف باشند.” ستایش کردن، قربانی ماست، و ما به طور پیوسته آن را تقدیم می کنیم- نه فقط یک ساعت در صبح روزهای یکشنبه. ثمره لبها که به اسم خدا معترف است، شامل سرودهای ستایشی می شود، اما چیزی بیشتر از این را هم شامل می شود: شجاعانه انجیل را در ملأ عام اعلام کنیم، کلام حقیقت و محبت را به دیگران اعلام کنیم، هر کلمه ای که می گوییم تحت تسلّط مسیح باشد.
به این معناست که “پرستش” چیزی نیست که ما یکشنبه ها در کلیسا انجام دهیم. بلکه، پرستش باید کلّ زندگی ما را در برگیرد. برای مسیحیان، پرستش محدود به زمانها و مکانهای مقدس نمی شود، چون ما با ایمان به مسیح متحد شده ایم، مسیح که معبد خداست، و روح القدس در ما ساکن شده است، ما را هم به طور شخصی و هم به طور جمعی معبد خدا ساخته است. (اول قرنتیان 3 : 16 – 17 ، 6 : 19 مقایسه شود با افسسیان 2 : 22).
پس چه چیزی صفت مشخصّه پرستش متحد در عهد جدید می باشد؟ خواندن و موعظه کردن آیات کتاب مقدس (اول تیموتائوس 4 : 14)؛ با یکدیگر مزامیر، تسبیحات و سرودهای روحانی را خواندن ( افسسیان 5: 18-19 ؛ کولسیان 3 : 16) ؛ دعا کردن (اول تیموتائوس 2 : 1-2 ، 8 )؛ جشن گرفتن مراسم تعمید و شام خداوند (متی 28 : 19 ، اول قرنتیان 11 : 17 – 34) ؛ و یکدیگر را به محبت و انجام اعمال نیکو ترغیب کردن ( عبرانیان 10: 24 – 25).
یکی از مسائل شایان توجه درباره پرستش متحد در عهد جدید، تمرکز مصرّانه بر بنای کلّ بدن می باشد. پولس می نویسد، ” کلام مسیح در شما به دولتمندی و به کمال حکمت ساکن بشود؛ و یکدیگر را تعلیم و نصیحت کنید به مزامیر و تسبیحات و سرودهای روحانی و با فیض در دلهای خود خدا را بسرایید. ” (کولسیان 3 : 16) ما در حال سرود خواندن به خداوند، یکدیگر را تعلیم داده و نصیحت می کنیم. در حین ستایش خدا، یکدیگر را بنا می کنیم. پولس تا جایی پیش می رود که می گوید همه چیز در جماعتها باید برای بنای بدن مسیح باشد. (اول قرنتیان 14 : 26)
موضوع منحصر به فرد در گردهمایی هفتگی کلیسا، این نیست که اکنون زمان پرستش است، بلکه زمانی است که با پرستش خدا با هم، یکدیگر را بنا می کنیم.
به خاطر عهد جدیدی که مسیح آغاز کرد، پرستش جمعی در دوره عهد جدید، ساختار و بافت کاملاً متفاوتی از پرستش جمعی در عهد عتیق دارد. به جای چند مرتبه در سال، اکنون پرستش جمعی هفتگی می باشد. به جای ملاقات در معبد اورشلیم، ایمانداران در کلیسایی محلی در منطقه سکونت خود جمع می شوند. به جای اینکه حضور خدا محدود به قدس الاقداس و تحت حفاظت کاهنان باشد، اکنون خدا توسط روح در همه قوم خود ساکن می باشد، و در هر کجا که جمع شوند، مسیح در میان قومش حاضر است. (متی 18 : 20) به جای اجرای یک سری قربانی ها و هدایای پیچیده، مسیحیان با هم جمع می شوند که کلام را بشنوند، کلام را موعظه کنند، کلام را دعا کنند، کلام را بسرایند، و کلام را در مراسم و آیینها ببینند. و همه اینها برای این است که بدن را در محبت بنا کنند تا همه به بلوغ در مسیح برسیم. (افسسیان 4: 11 – 16)
- خواندن کلّ کتاب مقدس برای پرستش متحّد
پس چگونه به آیات کتاب مقدس نگاه کنیم تا به ما یاد بدهد که در پرستش متحد چه کاری انجام دهیم؟
اولاً، من فکر می کنم مهم است که تأیید کنیم که در حقیقت آیات کتاب مقدس به ما یاد می دهد که در جمعهای مرتب و دایمی کلیسایی چه کاری انجام دهیم. به یاد داشته باشید که با وجود اینکه کلّ زندگی یک پرستش است، گردهمایی هفتگی کلیسا جایگاه خاصی در زندگی مسیحی دارد. از همه مسیحیان خواسته شده که در کلیسا جمع شوند. (عبرانیان 10 : 24 – 25) ؛ حضور در کلیسا برای مسیحیان یک امر اختیاری نیست. و به این معناست که همه آنچه که کلیسا در پرستش انجام می دهد، به شکل مؤثری به عادت و عملی تبدیل شود که لازم است اعضایش آن را انجام دهند. و پولس به مسیحیان التماس می کند که اجازه ندهند عادتهای انسانی یا اعمال پرستشی انسانی بر وجدان آنها تحمیل شود. (کولسیان 2 : 16 – 23)
من عقیده دارم که این قواعد کتاب مقدسی به آنچه که از نظر تاریخی “قاعده آیینها”ی پرستشی نامیده می شود، اضافه می شود.{4} به این شکل که کلیساها در گردهمایی های متحد خود باید فقط اعمالی را که به شکل مثبتی در آیات کتاب مقدس تجویز شده اجرا کنند، چه توسط حکمی صریح عنوان شده باشد یا توسط الگویی قانونی. انجام هر کاری غیر از این، منجر به از دست دادن آزادی مسیحی می شود. پس کلیساها باید به آیات کتاب مقدس نگاه کنند تا به ما بگویند که چطور با هم پرستش کنیم، و باید فقط کاری را انجام دهند که کتاب مقدس به ما می گوید.
اما این موضوع این سؤال را ایجاد می کند که، آیات کتاب مقدس دقیقاً چه چیزی برای انجام دادن به ما می گوید؟ برای بیان دقیقتر، ما چطور بگوییم که چه مسائل کتاب مقدسی در رابطه با پرستش، قانونی و اجباری است؟ برای بیان جواب کامل به این سؤال یک کتاب لازم است؛ در اینجا من خلاصه ترین طرح را عنوان می کنم.
تشخیص تعالیم کتاب مقدسی در رابطه با پرستش نیاز به ظرافت دارد، چون آیات کتاب مقدس در هیچ کجا چیزی مانند، “ترتیبات جلسه” کامل و قانونی را نشان نمی دهد. بلکه حکم هایی در عهد جدید وجود دارد که به شکل نسبتاً ساده ای برای تمام کلیساها اجباری می باشد. همچون کلیساهای افسس و کولسی که به هر دو حکم شده بود که سرود بخوانند (افسسیان 5 : 18-19 ، کولسیان 3 : 16)، در مورد سرود خواندن، در کلیسای قرنتیان به آن اشاره شده (اول قرنتیان 14 : 26)، که پیشنهاد می کند همه کلیساها باید سرود بخوانند. همچنین پولس به تیموتائوس در نامه ای برای تعلیم به تیموتائوس در رابطه با چگونگی اداره و رهبری کلیسا، حکم کرد که آیات کتاب مقدس را بخواند و موعظه کند. (اول تیموتائوس 3 : 15 ، 4 : 14) در اینجا پیشنهاد می کند که خواندن و موعظه کردن آیات کتاب مقدس، اراده خداست، نه فقط برای این کلیسای بخصوص، بلکه برای هر کلیسایی.
از طرف دیگر، بعضی حکم ها، مانند” یکدیگر را به بوسه مقدّسانه سلام نمایید”. (رومیان 16: 16)، به نظر می رسد که یک قاعده جهانی را بیان می کند (“در محبت مسیحی از یکدیگر استقبال کنید”) به شکلی که شاید از نظر فرهنگی، جهانی نباشد.
بعلاوه، بعضی حکم های مربوط به زمینه ای مشخص ممکن است به شکل وسیعتری اجرا شود، مانند نمونه ای که پولس به قرنتیان می گوید که پول خود را در روز اول هفته کنار بگذارند. این برای هدیه خاصی به مقدسین اورشلیم بود، اما به همه کلیساها حکم شده که معلمان خود را از نظر مالی حمایت کنند( غلاطیان 6 : 6) ، پس هدیه دادن هم می تواند جایی در پرستش متحد داشته باشد.
تا به اینجا در مورد عهد جدید صحبت کردیم. عهد عتیق چه می شود؟ روی هم رفته، عهد عتیق حکم های بسیاری درباره پرستش دارد:
او را به آواز کرّنا تسبیح بخوانید. او را با بربط و عود تسبیح بخوانید!
او را با دف و رقص تسبیح بخوانید. او را با ذوات اوتار و نی تسبیح بخوانید!
او را با سنجهای بلند آواز تسبیح بخوانید. او را با سنجهای خوش صدا تسبیح بخوانید! (مزامیر 150 : 3 – 5)
آیا به این معناست که برای کتاب مقدسی بودن جلسات کلیسایی، ما باید کرّنا، عود، چنگ، دف، رقص، سازهای زهی، نی و سنج داشته باشیم.؟ من معتقدم که اینطور نیست.
به یاد داشته باشید که مزامیر حالتهای پرستشی در عهد موسی می باشد، چیزیکه بعضی از نویسندگان عهدجدید به عنوان “عهد عتیق” به آن اشاره می کنند. (عبرانیان 8 : 6) حال که عهدی جدید که در ارمیا 31 وعده داده شده بود، آمده، عهد عتیق لغو شده است. ما دیگر زیر شریعت موسی نیستیم. ( رومیان 7 : 1 – 6 ؛ غلاطیان 3 : 23 – 26) بنابراین، شکلهای پرستشی که به دوره موسی مربوط بود، دیگر برای ما اجباری نیست. معبد توسط کاهنان خدمت می شد، بعضی از آنها در موسیقی پرستشی تخصّص داشتند(اول تواریخ 9 : 33) در حقیقت، اینها افرادی بودند که آلات موسیقی نامبرده در مزامیر 150 را می نواختند( دوم تواریخ 5 : 12، 13 ؛ 9 : 11). پس مزامیر 150 الگویی برای پرستش مسیحیان ارائه نمی دهد؛ بلکه به شکل خاصی از پرستش در عهد عتیق که با معبد و کهانت لاویان ارتباط داشت، استناد می کند.
این به خودی خود پاسخی به سؤال ما نیست که چه نوع آلات موسیقی برای همراهی کردن سرودهای جماعتی کلیسا مناسب است. اما به این معناست که نیازی نیست به سادگی به سابقه عهد عتیق متوّسل شویم، همانطور که با توّسل به سابقه عهد عتیق نمی توانیم قربانی حیوانات را قانونی و لازم الاجرا کنیم. اینجا جایی است که بسیاری از سنتّهای مسیحی از الهیات کتاب مقدسی درباره پرستش قاصر آمده اند، به این ترتیب که به انتخاب خود به سابقه عهد عتیق متوّسل شده اند، انگار که بعضی از جنبه های کهانت لاویان و پرستش معبد به دوره عهد جدید منتقل می شود.
قطعاً عهدعتیق اطلاعات بسیاری در مورد حالت ما در پرستش ارائه می دهد. مزامیر به ما یاد می دهد که با حرمت و ترس آمیخته به احترام، خوشی و حیرت، شکرگزاری و شادی پرستش کنیم. اما عهدعتیق موارد و شکلهای پرستش در کلیسای عهد جدید را به ما تجویز نمی کند.
به این ترتیب، عهد جدید اساسنامه جدیدی برای قوم خدا در عهد جدید فراهم می کند، همانطور که عهد عتیق به عنوان اساسنامه ای برای قوم خدا در عهد قدیمی بود. خدا یک نقشه برای نجات دارد، و یک قوم را نجات می دهد، اما طریقی که قوم خدا با او مرتبط می شوند، بعد از آمدن مسیح و برقراری عهد جدید به شکلی اساسی تغییر کرد.
به همین دلیل است که ما باید همه ابزارهای الهیات کتاب مقدسی را به کار ببریم- عهدها را کنار هم بگذاریم، رابطه میان قوم (گونه های) موافق و مخالف، مشاهده وعده و تحقق آن، طرح پیوستگی ها و ناپیوستگی ها را دنبال کنیم. به عنوان قوم عهد جدید مسیح، که روح القدس وعده در ما ساکن شده، ما در روح و راستی پرستش می کنیم، مطابق اصطلاحاتی که خودِ خدا در آیات کتاب مقدس مشخص کرده است.
{1} برای دریافت الهیات کتاب مقدسی پرستش که در اینجا عمیقاً مرا تحت تأثیر قرار داده، نگاهی بیندازید به دیوید پیترسون، متعهّد شدن با خدا: یک الهایت کتاب مقدسی در رابطه با پرستش.
(Downers Grove: InterVarsity Press, 1992).
{2} برای آشنایی اولیه با داستان کتاب مقدس که از این موضوع استفاده می کند که خدا، قوم خود را به عنوان لنز(عدسی) اولیه دور هم جمع می کند، نگاهی بیندازید به کریستوفر اَش، بازسازی دنیای شکسته، نگاهی تازه به داستان کتاب مقدس.
(Milton Keynes, UK: Authentic, 2010).
{3} برای اطلاعات بیشتر راجع به مسیر معبد در سراسر کلّ کانون(Canon) ، نگاهی بیندازید به : جی.کی.بیِل، معبد و مأموریت کلیسا: یک الهیات کتاب مقدسی در رابطه با محل سکونت خدا، مطالعات جدید در الهیات کتاب مقدسی 17.
(Downers Grove, IL: InterVarsity Press, 2004).
{4} برای استحکامات به شکلی خلاصه در رابطه با قاعده آیینها، نگاهی بیندازید به جاناتان لی مَن، “آیینها چون جاز” و سه فصل اول درباره ستایش خدا: دید و رویایی برای اصلاح پرستش، ویرایش: فیلیپ گراهام ریکن، دِرِک دبلیو .اچ .توماس، و جی. لیگون دونکَن. III
(Philipsburg, NJ: Presbyterian & Reformed , 2003).